សេចក្ដីអធិប្បាយ
នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ
ការរកគូស្រករឲ្យកូនចៅមិនមែនងាយនោះទេ
គឺរមែងទទួលការពិនិត្យពីសំណាក់ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យឬឪពុកម្ដាយផងដែរ
ដើម្បីពិនិត្យមើលពូជពង្សនិងខ្សែស្រលាយវង្សត្រកូលរបស់អ្នកនោះជាមនុស្សប្រភេទបែបណា
ល្អឬក៏មិនល្អ។
ទម្រាំតែបានគ្នាជាប្ដីប្រពន្ធឬគូអនាគត
ត្រូវទទួលការពិនិត្យយ៉ាងម៉ត់ចត់
ដើម្បីទប់ស្កាត់ភាពមិនចុះសម្រុងគ្នា
ឬជម្លោះដោយប្រការណាមួយ។
អាស្រ័យហេតុនេះហើយទើបបុព្វបុរសខ្មែរ
បង្កើតសុភាសិតមួយនេះឡើងថា
«ធ្វើស្រែឲ្យមើលស្មៅ
ទុកដាក់កូនចៅឲ្យផៅសន្ដាន»។
ដោយសារតែប្រទេសខ្មែរយើង
ពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្ម
ទើបបុព្វរសខ្មែរយកការធ្វើស្រែមកភ្ជាប់នឹងការទុកដាក់កូនចៅ។
ប៉ុន្តែវាពោរពេញទៅដោយន័យធៀប
ហើយបង្កប់នូវខ្លឹមសារអប់រំយ៉ាងជ្រាលជ្រៅមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។
បើផ្ដោតលើន័យអត្ថានុរូប
(ន័យដើម)
បានន័យថា
ការធ្វើស្រែត្រូវតែសង្កេតមើលស្មៅ
ថាតើស្មៅវាដុះច្រើនឬអត់
បើច្រើន ស្រូវប្រាកដជាដុះមិនល្អទេ
ដូច្នេះត្រូវតែចូកឬដកស្មៅចេញ
ដើម្បីឲ្យស្រូវលូតលាស់បានល្អ
ហេតុនេះវាប្រៀបទៅនឹងការទុកដាក់កូនចៅអ៊ីចឹង
ត្រូវចំណាយពេលអង្កេត
ដើម្បីស្វែងរកចំណុចល្អបុរសឬនារីនោះមាន។
ការទុកដាក់កូនចៅ
បើមិនពិនិត្យឲ្យបានច្បាស់លាស់
ប្រាកដជាទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់ទៅថ្ងៃក្រោយជាមិនខាន។
តាមសុភាសិតនេះ
មិនបានឲ្យតម្លៃទៅលើមាសប្រាក់ឡើយ
ប៉ុន្តែឲ្យតម្លៃជាពិសេសទៅអត្តចរិត
មារយាទ និងបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់បុគ្គលនោះ។
ការសម្លឹងមើលត្រឹមតែមាសប្រាក់របស់គេ
អាចធ្វើមនុស្សភ្លេចខ្លួន
ហើយឈានទៅរកការវិនិច្ឆ័យខុស
ពំនោលមួយឃ្លាគេពោលថា
«ប្រាក់ជាទាសករសម្រាប់មនុស្សល្អផងនិងមនុស្សអាក្រក់ផង»។
តួយ៉ាង យាយនួន ម្ដាយនាងវិធាវី
នៅក្នុងរឿងផ្កាស្រពោនរបស់លោក
ញ៉ុក ថែម បានឲ្យតម្លៃខ្ពស់លើមាសប្រាក់
ហើយបែរជាបំភ្លេច ប៊ុន
ធឿន ចោលទៅវិញ។
ចុងក្រោយមិនត្រឹមតែបាត់បង់កូនប្រសាដ៏ល្អទេ
ហើយថែមទាំងបាត់បង់កូនស្រីជាទីស្រឡាញ់របស់ខ្លួនទៀតផង។
ចំណែក លោក ហ្លួងរតនសម្បត្តិ
នៅក្នុងរឿងកុលាបប៉ៃលិន
បានឲ្យតម្លៃយ៉ាងខ្ពស់ទៅលើសមត្ថភាពនិងកិរិយាមារយាទ
គឺរូបចៅចិត្រនេះឯង
ពូជពង្សក៏ល្អ
មានចំណេះដឹងគ្រាន់បើ
មានចិត្តក្លាហាន
ស្មោះត្រង់ចំពោះចៅហ្វាយនាយ
ចេះជួយទុក្ខធុរៈគ្នាទៅវិញទៅមក
មានចិត្តទូលាយ ចេះឱនលំទោន
ចំណុចទាំងនេះដែលលោក
ហ្លួងរតនសម្បត្តិ
ពេញចិត្តយ៉ាងខ្លាំងចំពោះរូបគេ។
ហេតុនេះហើយទើប
គូស្រករទាំងពីរនេះរស់នៅជាមួយគ្នាប្រកបទៅដោយសុភមង្គលយ៉ាងពិតប្រាកដ។
ការលើកនាង សីតា
ទៅឲ្យព្រះរាមក៏មិនខុសអីពីការធ្វើស្រែឲ្យមើលស្មៅឡើយ
ព្រោះព្រះរាមពោរពេញទៅដោយសមត្ថភាពនិងមានភាពក្លាហាន
ហើយព្រះអង្គនៅតែតាមថែរក្សានាងសីតា
ជានិច្ច មិនឲ្យនាងទទួលរងការឈឺចាប់ឡើយ។
ដូច្នេះ ការទុកដាក់កូនចៅ
ពិតជាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់
សម្រាប់អនាគតរបស់កូនប្រុសស្រី
គឺទាមទារឲ្យមានសង្កេតឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទៅលើបុគ្គលម្នាក់នោះ។
ផ្ទុយទៅវិញ
ក៏នៅមានមតិមួយទៀតមិនទាន់យល់ស្របទាំងស្រុងផងដែរ
គឺធ្វើស្រែមិនត្រឹមមើលតែស្មៅនោះទេ
គឺទាមទារឲ្យមានការស្រោចទឹក
ដាក់ជី និងចេះរើសពូជស្រូវវផងដែរ
បើប្រៀបជាមួយនឹងមនុស្ស
ការទុកដាក់ឲ្យមើលផៅសន្ដានក៏មិនទាន់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយឡើយ។
គេអាចវាស់ជម្រៅសមុទ្របាន
ប៉ុន្តែគេមិនអាចវាស់ដឹងជម្រៅចិត្តមនុស្សបានទេ
ចិត្តមនុស្សបត់បែនដូចជាទឹកស្ទឹង
ពិបាកប៉ាន់ស្មានណាស់។
ជួនកាលមនុស្សអាចបោកបញ្ឆោតឬធ្វើពុតជាមានចរិតល្អ
ដែលយើងមើលពីសម្បកខាងក្រៅមិនដឹង។
ជួនកាលទៀត អ្នកពូកែក្លែងបន្លំធ្វើល្អ
ប៉ុន្តែចិត្តខាងក្នុងពោរពេញទៅដោយភាពស្មោកគ្រោក
មានចិត្តចង្អៀតចង្អល់
ឬមានបំណងមិនល្អ
ឬអាចសម្លឹងមើលឃើញផលប្រយោជន៍អ្វីមួយដែលយើងមិនបានចាប់អារម្មណ៍។
ពេលខ្លះទោះជាផៅសន្ដានមិនល្អ
ក៏មិនប្រាកដថាបុគ្គលម្នាក់នោះអាក្រក់ដែរ
គេថាស្លឹកឈើជ្រុះមិនឆ្ងាយពីគល់
ប៉ុន្តែវាក៏អាចជ្រុះឆ្ងាយពីគល់ដែរ។
និយាយឲ្យស្រួលស្ដាប់ទៅ
មនុស្សមានបុគ្គលិកលក្ខណៈមិនដូចគ្នាទេស
ផៅសន្ដានល្អ
អាចបុគ្គលនោះមិនល្អ
ផៅសន្ដានមិនល្អ
អាចបុគ្គលនោះល្អ
ហើយអាចល្អទាំងព្រមទៀតផង។
ដូច្នេះ
គំនិតដែលពោលថា
«ធ្វើស្រែឲ្យមើលស្មៅ
ទុកដាក់កូនចៅឲ្យមើលផៅសន្តាន»
មិនខុសអ្វីទេ
គ្រាន់តែមានចំណុចខ្វះខាតបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ។
គួរណាស់តែយល់ថា
មនុស្សមានលក្ខណៈមិនដូចគ្នា
មានមនុស្សល្អនិងមនុស្សអាក្រក់
វាប្រៀបដូចជាការធ្វើស្រែដែលមិនមែនពឹងតែការមើលស្មៅប៉ុណ្ណោះឡើយ
គឺត្រូវថែមជី ស្រោចទឹក
ការមើលថែផងដែរ។
ជាការពិតណាស់
មុននឹងរៀបទុកដាក់កូនចៅ
ឪពុកម្ដាយគ្រប់រូបគួរតែពិចារណាឲ្យបានល្អិតល្អន់ជាមុនសិន
មុននឹងសម្រេចចិត្ត
ដោយមិនសម្លឹងទ្រព្យ
គឺឲ្យតម្លៃទៅលើសមត្ថភាព
ចំណេះដឹង និងសីលធម៌ជាធំ។
ដោយ រស់ វាសនា
ដោយ រស់ វាសនា
No comments:
Post a Comment