របៀបសរសេរ​ តួសេចក្ដី ឃ្លាភ្ជាប់សេចក្ដី ពន្យល់ពាក្យគន្លឹះ និងពន្យល់ន័យប្រធាន

ឧទាហរណ៍ ប្រធានបទ​៖ ក្រោយ​ពី​សិក្សារឿង​ទុំទាវ​រួច​មក ស្រាប់តែ​លេចឡើងនូវទស្សនៈថា «តួអង្គមួយចំនួន​នៅក្នុង​រឿង​ទុំទាវ​ទទួល​រងវិនាសកម្ម​ដោយសារគំនិត​អត្តនោម័តិនិយម សួនតួនិយម និង​មានះនិយម​​» ចូរពន្យល់។

១.គំរូទី១

            មុននឹងឈានដល់ការបកស្រាយ ជាដំបូងគួរគប្បីយល់នូវពាក្យគន្លឹះជាមុនសិន​ ដូចជា​ «អត្តនោម័តិ​និយម»​ «សួនតួនិយម» និង «មានះនិយម​»​ ជាដើម។ ពាក្យ​ថា «អត្តនោម័តិ​និយម​»​ សំដៅលើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ដោយ​ឯកច្ឆន្ទ មិនខ្វល់ពីយោបល់អ្នកជិតខាង រីឯ​ «សួនតួនិយម» បង្ហាញពី​ការគិតតែពីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ចំណែក​ឯ​ «មានះនិយម»​ ស្ដែងពី​ភាពរឹងរូស​។ តាមរយៈមតិប្រធាននេះចង់បង្ហាញថា សេចក្ដីវិនាស​នៃ​តួអង្គ​​ខ្លះ​ក្នុងរឿង​ទុំ​ទាវ​បណ្ដាល​មក​ពី​ការប្រកាន់គំនិត​អស្មិមានះ​ គិត​តែ​ពី​ប្រយោជន៍ខ្លួន​ឯង និង​សម្រេចិត្ត​ដោយ​ខ្វះការចូល​រួម​ពីភាគី​ពាក់ព័ន្ធនានា។

២.គំរូទី២

            ដើម្បីជាប្រទីប​បំភ្លឺដល់បំណកស្រាយ​ ជាបឋម​គួរគប្បី​ស្វែង​យល់​នូវ​ពាក្យ​សំខាន់ៗ​មួយ​ចំនួន​សិន​។ ​ពាក្យ​ថា​ «អត្តនោម័តិ​និយម​»​ សំដៅលើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ដោយ​ឯកច្ឆន្ទ មិនខ្វល់ពីយោបល់អ្នកជិតខាង រីឯ​ «សួនតួនិយម» បង្ហាញពី​ការគិតតែពីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ចំណែក​ឯ​ «មានះនិយម»​ ស្ដែងពី​ភាពរឹងរូស​។ ផ្អែក​តាម​ទស្សនៈប្រធានខាង​លើ​នេះ គេ​ចង់មានន័យថា សេចក្ដីវិនាស​នៃ​តួអង្គ​​ខ្លះ​ក្នុងរឿង​ទុំ​ទាវ​បណ្ដាល​មក​ពី​ការប្រកាន់គំនិត​អស្មិមានះ​ គិត​តែ​ពី​ប្រយោជន៍ខ្លួន​ឯង និង​សម្រេចចិត្ត​ដោយ​ខ្វះការចូល​រួម​ពីភាគី​ពាក់ព័ន្ធនានា។

៣.ឃ្លាភ្ជាប់សេចក្ដីមួយចំនួនទៀត

·         ដើម្បីជាជំនួយទៅ​ដល់​ការ​បកស្រាយ​នោះ ជា​បឋម​គួរ​យល់បន្ថែម​នូវ​ពាក្យ​គន្លឹះ​មួយ​ចំនួន​សិន​។

·         ដើម្បីជាប្រយោជន៍​នៃ​បំណកស្រាយ​ ជាដំបូងគួរគប្បីស្វែងយល់​នូវពាក្យ​ពិបាកៗខ្លះសិន។

·         ដើម្បីជាស្ពានចម្លង​ទៅដល់បំណកស្រាយ​ គួរគប្បីយល់នូវពាក្យគន្លឹះជាមុនសិន ដូចជា «អត្តនោម័តិ​និយម» «សួនតួនិយម» និង «មានះនិយម»ជាដើម។

៤.របៀបពន្យល់ពាក្យគន្លឹះ

            អ្នកសរសេរត្រូវស្រង់ពាក្យសំខាន់ៗយ៉ាងច្រើនត្រឹម៤ពាក្យ ឬអាច៣ឬ២ពាក្យ ដើម្បីធ្វើការពន្យល់។ ត្រង់នេះ ពាក្យគន្លឹះត្រូវដាក់នៅក្នុងអព្ភន្តរសញ្ញាជានិច្ច ដើម្បីរំលេចឲ្យអ្នកអានឃើញថា នោះជាពាក្យដែលត្រូវយកមកពន្យល់នៅក្នុងពន្យល់ពាក្យគន្លឹះ ហើយពីពាក្យគន្លឹះមួយទៅពាក្យគន្លឹះមួយ គេ​មិនចាំបាច់ប្រើសញ្ញា​ខណ្ឌ​ច្រើនពេកនោះទេ គេ​គួរតែ​ប្រើឈ្នាប់វិញប្រសើរ​ជាង ដូចជា និង ហើយ រីឯ ចំណែកឯ ឬឃ្លា​ភ្ជាប់មួយ​ចំនួនទៀត​។

៥.របៀបពន្យល់ន័យប្រធាន

            អ្នកសរសេរ​ត្រូវតែពន្យល់ខ្លឹមសារទាំងមូលរបស់មតិ​ប្រធានឲ្យមានខ្លឹមសារល្អ។ ករណីបើមតិប្រធានជាសុភាសិត​ អាច​ពន្យល់ន័យត្រង់ផង ឬន័យធៀបផង ហើយពេលខ្លះពន្យល់តែន័យត្រង់ក៏មានដែរ។

សូមមើលវីដេអូបន្ថែម

ទាញយកឯកសារ ត្រង់នេះ