ប្រធានបទទី១២ សុភាសិតមួយពោលថា «ពេលវេលាជាមាសប្រាក់» ចូរស្រាយបំភ្លឺ
ន័យអត្ថានុរូប (ន័យចំ)
|
ពេលវេលា ពិតជាកន្លងទៅលឿនឥតឈប់ឈរឡើយ ប្រសិនបើនរណាម្នាក់ខ្ជីខ្ជាពេលខ្លួនឯង ហាក់ដូចបោះបង់ចោលអនាគតរបស់ខ្លួន ហើយបន្សល់វិប្បដិសារីប៉ុណ្ណោះ។ ហេតុនេះ មួយថ្ងៃៗពិតជាសំខាន់ណាស់សម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា បើចង់ធ្វើអ្វី រៀនអ្វីនោះ គួរចាប់ផ្ដើមធ្វើ កុំរារែកឡើយ ព្រោះពេលវេលាមិនរង់ចាំយើងឡើយ ហើយវាមានតម្លៃដូចមាសប្រាក់យ៉ាងដូច្នោះដែរ។
|
សេចក្ដីអធិប្បាយ
គ្រប់កិច្ចការទាំងឡាយ មិនគួរមើលរំលងឡើយ បើមិនដូច្នេះទេ វានឹងឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញថា បុគ្គលប្រភេទនោះជាមនុស្សខ្ជីខ្ជា ខ្វះការយកចិត្តទុកដាក់ ដែលបណ្ដែតបណ្ដោយឲ្យពេលវេលាកន្លងហួសដល់ថ្នាក់នេះ។ ដើម្បីជាការក្រើនរំឭក ទើបបុព្វបុរសខ្មែរលើកឡើងជាសុភាសិតមួយឡើងថា «ពេលវេលាជាមាសប្រាក់»។
តើសុភាសិតខាងលើនេះមានអត្ថន័យយ៉ាងដូចម្ដេច?
ដើម្បីជាពន្លឺបំភ្លឺដល់ការបកស្រាយខាងលើ គួរគប្បីយល់នូវពាក្យគន្លឹះមួយចំនួនជាមុនសិន។ ដូចជា «ពេលវេលា» និង «មាសប្រាក់»។ ពាក្យថា «ពេលវេលា» សំដៅទៅកាល ចំណែកឯ «មាសប្រាក់» គឺជាទ្រព្យធន ទ្រព្យសម្បត្តិជាដើម។ តាមរយៈទស្សនៈប្រធានខាងលើ ដូនតាខ្មែរចង់ប្រៀនប្រដៅថា ក្នុងនាមជាមនុស្សមិនត្រូវទុកពេលវេលាឲ្យកន្លងហួសនោះទេ ត្រូវចេះចាប់យកឱកាស និងឆ្លៀតឱកាស ដើម្បីកុំឲ្យហួសពេល។
ជាការពិតណាស់ មានមនុស្សមិនតិចទេដែលទុកពេលទំនេរទៅធ្វើរឿងអត់ប្រយោជន៍ ដូចជា ដើរលេងមិនចូលសាលា គេចសាលា មិនចូលរៀន ភ្លើតភ្លើនងប់ងុលនឹងគ្រឿងញៀន សេពគប់មិត្តល្អ ទីបំផុត ក៏ត្រូវមានវិប្បដិសារី និងបាត់បង់អនាគតរបស់ខ្លួន ខ្លះត្រូវជាប់ទោស ជាប់ព័ន្ធធនាគារជាដើម។ ផ្ទុយទៅវិញ ចំពោះសិស្ស និស្សិតដែលចេះខិតខំរៀនសូត្រដោយយកចិត្តទុកដាក់ ឧស្សាហ៍ព្យាយាម ទីបំផុត ក៏ទទួលបានលទ្ធផលល្អ ហើយអាចមានសំណាងក្លាយទៅជាមេដឹកនាំ និងមានការងារត្រឹមត្រូវធ្វើផងដែរ។ សកម្មភាពទាំងពីរដែលបានលើកឡើងខាងលើបានឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញពីការធ្វេសប្រហែស និងការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះពេលវេលា។ បុគ្គលទាំងឡាយណាដែលព្រងើយកន្តើយ នឹងមានការសោកស្ដាយនៅពេលចុងក្រោយនៃជីវិត រីឯជនណាដែលប្រុងប្រយ័ត្ន ចេះប្រើប្រាស់ពេលរបស់ខ្លួន ជននោះនឹងនាំខ្លួនទៅដល់ត្រើយនៃភាពជោគជ័យ ដែលជាទ្រព្យដ៏ប្រសើរនៃជីវិត។ ជាទឡ្ហីករណ៍ តាមរយៈរឿងកុលាបប៉ៃលិន តួអង្គចៅចិត្រ ថ្វីត្បិតតែមានការងារជាកម្មករជីកត្បូងក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែរូបគេមិនដែលមើលងាយភារកិច្ច ឬមានការប្រមាទអ្វីបន្តិចឡើយ។ ជាក់ស្ដែងណាស់ ចៅចិត្រ ជាបុគ្គលដែលលះបង់សាច់ឈាមដើម្បីការងារ និងប្រកាន់នូវសុចរិតត្រឹមត្រូវមិនចេះបៀតបៀនអ្នកដទៃឡើយ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ គេថែមទាំងជាគំរូល្អដល់កម្មករផ្សេងៗទៀតផងដែរ ដោយមិនដែលមានជម្លោះជាមួយអ្នកជិតខាងណាម្នាក់នោះទេ។ ជាងនេះទៅទៀត ចៅចិត្រ ក៏អាចឆក់យកចិត្តនាងបានថែមទៀតផង។ ក្នុងឱកាសនេះហើយ ដែលធ្វើឲ្យចៅចិត្រក្លាយជាបុគ្គលដ៏ជោគជ័យមួយទាំងផ្នែកការងារ និងស្នេហា ដែលគួរជាទីស្ញប់ស្ញែងបំផុត។ បន្ថែមពីនេះ នៅក្នុងរឿងសូផាត ទោះបីជាតូអង្គ សូផាត បាត់បង់ម្ដាយ គ្មានឪពុកនៅក្បែរខ្លួនក៏ដោយ ក៏រូបគេនៅតែខិតខំរៀនសូត្ររហូតដល់ចេះពូកែ ចំណែកតួអង្គ ណាវិន ដែលជាកូនរបស់លោកអធិបតីសេនាវិញ មានភាពខ្ជិលច្រអូស ទាល់ពេលសូផាត ចេះតែណែនាំ យូរទៅៗក៏ក្លាយទៅជាសិស្សពូកែដែរ។ មួយវិញទៀត តាមរយៈរឿងទុំទាវ តួអង្គ ក្រៅពីចេះស្មូតហើយ ក៏ឆ្លៀតពេលលក់តោកថែមទៀតផង ដែលរកបច្ច័យបន្ថែមទៀតផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ តេជោយ៉ត ដែលមានតួអង្គនានាដូចជា តេជោមាស តេជោយ៉ត រួមទាំងជំទាវស្រែនផងដែរ ហើយគេសង្កេតឃើញថា តេជោយ៉ត ជាជនជាតិភាគតិច តែគេមានតស៊ូព្យាយាម បានក្លាយជាមេទ័ពដ៏ខ្លាំងក្លានៅសម័យឧដុង្គ ក្នុងរាជព្រះបាទជ័យចេស្ដា។ នេះក៏ដោយសាររូបគេមានមិនប្រមាទលើពេលវេលា ចេះឆ្លៀតរៀនសូត្រ រហូតដល់ទទួលបានជោគជ័យបែបនេះ។
សរុបសេចក្ដីមក បុគ្គលទាំងឡាយណាដែលខ្ជះខ្ជាយពេលវេលា នោះនឹងធ្វើឲ្យអនាគត ភាពជោគជ័យត្រូវរសាត់បាត់ចេញផុតពីដៃជាក់ជាមិនខាន ប៉ុន្តែបើគេចេះក្ដោបក្ដាប់ពេលវេលានៅក្នុងដៃបានយ៉ាងជាប់នោះ ជីវិតរបស់ពួកគេប្រាកដជាមានពន្លឺមិនខានឡើយ ជាក់ស្ដែង ដូចជាតួអង្គ ចៅចិត្រ សូផាត តេជោយ៉ត ជាដើម។
យោងតាមបំណកស្រាយខាងលើ គេអាចវាយតម្លៃបានថា មតិប្រធានខាងលើពិតជាមានតម្លៃយ៉ាងធំធេងក្នុងការបណ្ដុះកូនចៅជំនាន់ក្រោយឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងកិច្ចការ និងចេះប្រើប្រាស់ពេលវេលារបស់ខ្លួនឲ្យបានត្រឹមត្រូវដើម្បីអភិវឌ្ឍខ្លួនឆ្ពោះទៅកាន់អនាគត។ ក្នុងនាមជាអ្នកសិក្សា គួរគប្បីស្វែងយល់និងរៀនសូត្រឲ្យតាមខ្លឹមសារសុភាសិតខាងលើនេះ ដើម្បីកសាងខ្លួន និងកែប្រែចំណុចអវិជ្ជមានទាំងឡាយ ដើម្បីត្រៀមខ្លួនក្លាយជាធនធានមនុស្សដ៏សំខាន់សម្រាប់សង្គមជាតិទាំងមូល។
អង្គារ ទី១៣
កើត ខែកក្ដិក ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស.២៥៦២
សៀមរាប ថ្ងៃទី២០
ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨
សូមមើលវីដេអូបន្ថែម
សូមទាញយកឯកសារជា PDF
No comments:
Post a Comment