សេចក្ដីអធិប្បាយ
ឆាកជីវិតមានសប្បាយ
កម្សត់ ព្រាត់ប្រាស
ផ្អែមល្ហែម ជូរចត់
គ្មាននរណាម្នាក់អាចគេចផុតនូវលក្ខណៈទាំងនេះបានឡើយ
ជាការពិតណាស់
ដើម្បីទទួលបានជោគជ័យក្នុងជីវិត
មនុស្សគ្រប់រូបតែងតែឆ្លងកាត់នូវឧបសគ្គយ៉ាងច្រើនរាប់មិនអស់
ជួនកាលអាចធ្វើឲ្យយើងដួល
ឬអស់សង្ឃឹម
ឬក៏អាចលែងចង់រស់ទៀតក៏ថាបាន
អ្វីដែលសំខាន់បំផុតគឺ
ត្រូវរក្សាជំហរនិងជម្នះរាល់ការលំបាកទាំងឡាយដែលកើតមានឡើងចំពោះមុខ។
ដូចសុភាសិតមួយឃ្លាលើកឡើងថា
«ក្រោយភ្លៀង
មេឃស្រឡះ»។
តើសុភាសិតខាងលើនេះបង្កប់នូវខ្លឹមសារអប់រំយ៉ាងដូចម្ដេចខ្លះ?
ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការបកស្រាយបន្តទៅមុខទៀត
គួរគប្បីយល់នូវឃ្លាសំខាន់ៗជាមុនសិន
ដូចជា «ក្រោយភ្លៀង»
និង «មេឃស្រឡះ»។
ឃ្លា «ក្រោយភ្លៀង»
គឺមានថា
បន្ទាប់ពីភ្លៀងរួចហើយ
ឬពេលភ្លៀងរាំងហើយ
ចំណែកឯ «មេឃស្រឡះ»
គឺសំដៅដល់ពេលដែលផ្ទៃមេឃភ្លឺច្បាស់ល្អ
ពុំមានខ្យល់ព្យុះ
ឬពពកខ្មៅឡើយ។ តាមន័យត្រង់
មុនពេលមេឃភ្លៀង
រមែងមានខ្យល់បក់បោក
ពពកខ្មៅដេរដាសគ្របដណ្ដប់នៅលើលំហ
បង្កើតបានជាភាពអាប់អួងងឹតមេឃងងឹតដី
រកមើលអ្វីមិនយល់
ហើយជួនកាលមានផ្គររន្ទះគ្រាំងៗ
នៅពេលភ្លៀងធ្លាក់ច្រើន
ក៏បង្កើតបានជាទឹកជំនន់ជន់លិចផ្ទះសម្បែង
និងភូមិឋាននានា
ប៉ុន្តែក្រោយពីភ្លៀងរាំងហើយ
នោះអ្វីៗនឹងប្រែមកជាសភាពដើមវិញ
គឺមានពន្លឺឡើងវិញ
ហើយមនុស្សម្នាទាំងឡាយប្រាកដជាអាចធ្វើដំណើរដោយមិនមានក្ដីបារម្ភទៀតឡើយ
ចំណែកឯន័យធៀបវិញ
គឺចង់បង្ហាញថា
ជោគជ័យទាំងឡាយតែងតែឆ្លងកាត់ឧបសគ្គជាមុនសិន
ក្រោយមកទើបអាចទទួលបាននូវដែលខ្លួនប៉ងប្រាថ្នា។
មែនហើយ
គ្មានបុគ្គលណាម្នាក់អាចសម្រេចប្រាថ្នាបានដោយគ្រាន់តែដេកនៅស្ងៀមនោះឡើយ
គឺត្រូវតែរួតរះស្វះស្វែងជានិច្ច
ហើយជួនកាលក៏ត្រូវជួបប្រទះនូវរឿងរ៉ាវអាក្រក់ៗផ្សេងៗទៀតដែលមករំខានដំណើរការនៃជីវិតរបស់យើងទៀតផង។
ជាក់ស្ដែង
សិស្សម្នាក់ដែលកើតចេញពីត្រកូលកសិករក្រីក្រ
នៅឯស្រុកស្រែជនបទ
ដែលស្ទើរតែគ្មានឱកាសបានសិក្សាច្រើនដូចកូនអ្នកមានឬកូនអ្នកទីក្រុង
តែដោយការតស៊ូក្នុងឆាកជីវិត
និងការជម្នះរាល់ការលំបាកនានាទើបគេអាចទទួលបានលទ្ធផលល្អ។
ក្រៅពីនេះ គេតែងបង្កើតទម្លាប់ល្អៗ
ដោយត្រូវងើបតាំងពីព្រលឹម
ដើម្បីជួយធ្វើការងារផ្ទះ
ជួយធ្វើស្រែចម្ការ
ចិញ្ចឹមសត្វ ឃ្វាលគោឃ្វាលក្របី
ហើយជួនកាលទៀតត្រូវចំណាយពេលទៅរកប្រាក់កម្រៃបន្ថែមសម្រាប់គ្រួសារទៀតផង
ប៉ុន្តែគេមិនដែលបោះបង់ការសិក្សានោះឡើយ
ដោយតែងតែឆ្លៀតរៀន
និងខំសន្សំលុយបន្តិចបន្តួចដើម្បីទិញសៀវភៅសិក្សា
ឬសៀវភៅអាន ឲ្យដូចគេដូចឯងដែរ។
លើសពីនេះទៅទៀត
ដោយជីវភាពតោកយ៉ាកពេក
ក៏ត្រូវធ្វើដំណើរទៅសាលារៀនដោយថ្មើរជើង
ហើយត្រូវចំណាយពេលពីកន្លះម៉ោងទៅមួយម៉ោង
ដើម្បីទៅដល់សាលារៀន។
ពេលខ្លះ ក៏ត្រូវទឹកភ្លៀងរហូតសើមជោកអស់
ពេលខ្លះទៀត ក៏ធ្លាក់ខ្លួនឈឺ។
ផ្ទុយទៅវិញ
ផលលំបាកទាំងនេះមិនបានរារាំងនូវដំណើរការតស៊ូរបស់គេឡើយ
ទីបំផុត គេអាចយកឈ្នះលើព្រហ្មលិខិតរបស់ខ្លួន
ដោយទទួលបានជោគជ័យក្នុងការសិក្សា
និងទទួលបានការងារដែលខ្លួនតែងតែប្រាថ្នាជាយូរមកហើយទៀតផង។
គេអាចនិយាយបានថា
គ្មានអ្វីដែលមនុស្សយើងមិនអាចធ្វើបានទេ
ឲ្យតែខ្លួនយើងសម្រេចចិត្តត្រឹមត្រូវនិងតាំងចិត្តខ្ពស់ប្រកបដោយក្ដីអំណត់ព្យាយាមដាច់ខាត
ដូចច្បាប់ស្រីហិតោបទេសតែងលើកឡើងថា
«គ្មានម្រឹគឯណា
បោលចូលមាត់សីហៈដែលកំពុងដេកនោះទេ»
ជោគជ័យមិនដែលរត់មករកយើងឡើយ
មានតែមនុស្សទេដែលរត់ទៅរកជោគជ័យ
ឬគោលដៅនោះ។
បន្ថែមពីនេះ
នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រមនុស្សជាតិ
គេសង្កេតឃើញថា
ទម្រាំតែអាចកសាងអង្គរវត្តបាន
គឺត្រូវចំណាយពេលយ៉ាងយូរ
និងចំណាយជីវិតមនុស្សអស់ជាច្រើន
ដំបូងគេត្រូវជ្រើសរើសទីតាំង
ដាក់ខ្សាច់បុកគ្រឹះ
ដើរស្វែងរកប្រភពថ្ម
ការដឹកជញ្ជូនថ្មមួយផ្ទាំងៗដ៏ធំមហិមា
និងការរចនាម៉ូតចម្លាក់ជាក្បាច់នានាគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍
ទាំងនេះមិនមែនកើតឡើងពីព្រះអាទិទេពព្រះជាម្ចាស់ឡើយ
ប៉ុន្តែគឺមនុស្សនេះឯងដែលប្រឹងប្រែងរាល់ការលំបាកទាំងឡាយ
រហូតបន្សល់បាននូវវត្ថុអច្ឆរិយសម្រាប់កម្ពុជានិងពិភពលោកទាំងមូល។
យ៉ាងណាមិញ
ប្រទេសខ្មែរយើងអាចនៅគង់វង្សរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ
ក៏ព្រោះតែដូនតាយើងខិតខំការពារពីឈ្លានពានពីបរទេស
ហើយហ៊ានពលីជីវិតដើម្បីបុព្វហេតុជាតិមាតុភូមិរបស់ខ្លួនដោយមិនមានការសោកស្ដាយ
ហើយកូនខ្មែរគ្រប់រូបក៏បានស្គាល់ទឹកដីរបស់ខ្លួន
និងយល់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រតស៊ូរបស់ខ្លួនកាន់តែច្បាស់ថែមទៀត។
ក្រៅពីនេះ គេសង្កេតឃើញ
នៅក្នុងសម័យឧដុង្គ
ព្រះខ្មែរត្រូវចោរយួននិងសៀមបែងចែកទឹកដីយើងជាពីរក្នុងបំណងពុះចែកគ្នា
ដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមរវាងសៀមនិងយួន
ប្រទេសទាំងពីរនេះក៏បានលើកព្រះបាទអង្គឌួង
ឲ្យឡើងសោយរាជ្យ
ប៉ុន្តែដោយសារព្រះអង្គមានឆន្ទៈស្នេហាជាតិមិនចង់ឲ្យទឹកដីបាត់បង់
ទ្រង់ក៏លួចផ្ញើលិខិតសម្ងាត់ទៅកាន់ព្រះចៅណាប៉ូឡេអុងទីបីនៅសិង្ហបូរីឲ្យចូលមកដែនកម្ពុជា
ក្នុងបំណងយកបារាំងជាបង្អែកដើម្បីទប់ទល់នឹងឥទ្ធិពលយួននិងសៀម។
ក្រោយមកបារាំងក៏បានចូលមកដាក់អាណាព្យាបាលលើប្រទេសកម្ពុជាក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទនរោត្ដម
ហើយឥទ្ធិពលយួនសៀមក៏ត្រូវបញ្ចប់នៅពេលនោះ។
នៅក្នុងសម័យអាណានិគមនិយមបារាំងទៀតសោត
កម្ពុជាពុំបានសុខស្រួលឡើង
គឺត្រូវបារាំងជំរិតទារពន្ធយ៉ាងដំណំ
យុវជនខ្លះត្រូវបញ្ជូនឲ្យទៅច្បាំងក្នុងសង្គ្រាមលោក
ហើយត្រូវស្លាប់អស់ជាច្រើន។
សេចក្ដីឈឺចាប់ទាំងប៉ុន្មានធ្វើឲ្យខ្មែរអ្នកស្នេហាជាតិខិតខំទាមទារឯករាជ្យ
រហូតទទួលសិទ្ធិពេញលេញជាម្ចាស់ទឹកដីរបស់ខ្លួននៅក្រោយស្នាព្រះហស្តរបស់ព្រះបាទនរោត្ដមសីហនុ
ដែលព្រះអង្គខិតខំបំពេញតួនាទីស្វែងរកឯករាជ្យរហូតទទួលបានជោគជ័យទាំងស្រុងក្នុងឆ្នាំមួយពាន់ប្រាំបួនរយហាសិបបី។
ហេតុការតាមរយៈប្រវត្តិសាស្ត្រសុទ្ធតែលាតត្រដាងឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា
ទម្រាំតែទទួលបានស្វ័យភាពគឺត្រូវចំណាយពេលជិតមួយសតវត្សឯណោះ
ប៉ុន្តែមិនមែនបោះបង់ការតស៊ូនោះនៅពាក់កណ្ដាលទីនោះឡើយ។
បើក្រឡេកមកមើលនៅក្នុងស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ប្រជាប្រិយ
រឿងរៃនិងស្រមោច
បានឆ្លុះបញ្ចាំងនូវទស្សនៈពីរ
មួយគឺភាពខ្ជិលច្រអូស
និងទីពីរគឺការខិតខំព្យាយាម។
រៃតំណាងឲ្យតួអង្គឥតបានការ
គិតតែពីច្រៀងរាំ សប្បាយ
មិនគិតរកចំណីទុកក្នុងរដូវក្ដីឡើយ
ដល់ពេលរដូវវស្សាមកដល់
ទើបភ្ញាក់ខ្លួនថាមិនមានចំណី
ក៏ទៅសុំខ្ចីពីស្រមោច
ស្រមោចក៏មិនឲ្យខ្ចី
ចំណែកសត្វហេតុតែភ្លើតភ្លើនខ្វះការប្រុងប្រយ័ត្ន
ទើបដាច់ស្បៀងរហូតដល់ស្លាប់អស់
ចំណែកឯតួអង្គស្រមោចខំលីសែងអង្កឬចំណីតូចៗល្អិតៗយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំដោយមិនចេះនឿយណាយ
ឬពន្យារពេលឡើយ
មិនយូរប៉ុន្មានស្បៀងអាហារក៏ពេញសម្បុក
ហើយអាចចិញ្ចឹមពួកគេពេញមួយរដូវវស្សាបាន។
ក្រៅពីនេះ
នៅក្នុងរឿងប្ដីប្រពន្ធនាក់បាច់ទឹកសមុទ្ររីង
ក៏បានបង្ហាយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែតតែម្ដង។
ក្នុងនោះ
មានប្ដីប្រពន្ធមួយគូខំបាចទឹកសមុទ្រដែរ
តែមិនរីងសោះ
ក៏បោះបង់ការងាររបស់ខ្លួនចោល
ចំណែកឯប្ដីប្រពន្ធមួយគូទៀតបានខិតខំដោយឥតឈប់ឈរឡើយក្នុងការបាច់ទឹកសមុទ្រឲ្យរីង
ដោយមច្ឆាជាតិខ្លាចទឹកសមុទ្ររីងអស់
ទីបំផុតពួកគេក៏យកមាសប្រាក់កែវកងពិទូរ្យសូរ្យកាន្តមកឲ្យ
រហូតក្លាយជាសេដ្ឋី
និងជោគជ័យក្នុងការងាររបស់ខ្លួន។
តាមរយៈរឿងខាងលើនេះ
ការដែលយើងប្រឹងប្រែងដោយមិនខ្លាចនឿយហត់និងមានឆន្ទៈមោះមុតផងនោះ
ទើបសម្រេចផលបែបនេះឯង។
ដោយឡែក
នៅក្នុងរឿងកុលាបប៉ៃលិន
ដែលជាស្នាដៃរបស់លោក
ញ៉ុក ថែម ក៏បានបង្ហាញយ៉ាងប្រត្យក្សថា
តួអង្គចៅចិត្រ
ជាកូនកសិករក្រីក្រ
ស្វែងរកការងារធ្វើជាកម្មករជីកត្បូងរបស់លោកហ្លួងរតនសម្បត្តិនិងនាងឃុននារី។
ចៅចិត្រធ្វើការនៅក្រោមកម្ដៅថ្ងៃដ៏ក្ដៅហូតហែង
ហូរញើសប៉ុនគ្រាប់ពោត
ដោយមិនត្អូញត្អែរអ្វីឡើយ។
ពេលខ្លះ ត្រូវនាងឃុននារី
ពេបជ្រាយថាជាមនុស្សស្គមដូចអ្នកញៀនអាភៀនមិនសមនឹងធ្វើការជាកម្មករជីកត្បូងទៀតផង។
បន្ថែមពីនេះ ចៅចិត្រ
បានមានចិត្តលួចស្រឡាញ់ចៅហ្វាយនាយរបស់ខ្លួន
ទាំងដឹងថាខ្លួនឯងមិនឈោងដល់
គឺដូចសុភាសិតមួយពោល
«ខ្លួនទាប
ដៃខ្លី ស្រវាឱបភ្នំ»។
ដោយមើលឃើញថាចៅចិត្រជាបុរសឧស្សាហ៍ព្យាយាមនិងស្មោះស្ម័គ្រចំពោះថៅកែផងនោះ
ក៏ធ្វើឲ្យនាងឃុននារីបាក់ចិត្តស្រឡាញ់
រីឯលោកហ្លួងរតនសម្បត្តិក៏យល់ព្រមឲ្យអ្នកទាំងពីររៀបការនឹងគ្នា
និងប្រគល់ការងារឲ្យចៅចិត្រមើលការខុសត្រូវថែមទៀតផង។
ចំណែកឯ អក្សរសិល្ប៍រឿង
ផ្កាស្រពោនវិញ ប៊ុន ធឿន
ដែលជាតួអង្គឯកតំណាងឲ្យយុវជនដែលស្រឡាញ់ការរៀនសូត្រ
បានទទួលបានជោគជ័យក្នុងសិក្សារបស់ខ្លួន
ទោះបីជារូបគេបាត់បង់នារីជាទីស្រឡាញ់
និងគ្រួសារត្រូវធ្លាក់ខ្លួនក៏ដោយ
ក៏មិនបានធ្វើឲ្យ ប៊ុន
ធឿន នឿយណាយនឹងចំណេះវិជ្ជានោះឡើយ។
លើសពីនេះទៅទៀត
នៅក្នុងរឿងមាលាដួងចិត្ត
ក៏បានលាតត្រដាងនូវស្នេហាឆ្លងជាតិសាសន៍រវាងកំលោះជនជាតិខ្មែរ
គឺទីឃាវុធ និងក្រមុំជនជាតិសៀម
គឺចន្ទមណី។
ស្នេហារបស់ពួកគេពោរពេញទៅដោយឧត្ដមគតិ
មិនមែនកើតឡើងដូចភ្លើងចំបើង
ហើយក៏មិនសំខាន់ស្មើនឹងឯករាជ្យជាតិនោះឡើយ។
ទីឃាវុធ
សន្យាថាបើសៀមមិនព្រមប្រគល់ខេត្តខ្មែរមកឲ្យខ្មែរវិញ
ខ្លួនមិនព្រមស្រឡាញ់នាងចន្ទមណីនោះឡើយ
ទីបំផុតស្នេហារបស់គេក៏សម្រេចដល់គោលដៅ
ក្រោយពីសៀមប្រគល់ខេត្តមួយចំនួនមកឲ្យខ្មែរវិញ។
បើក្រឡេកមកមើលរឿងទុំទាវដែលស្នាដៃនិពន្ធរបស់ព្រះភិក្ខុសោមវិញ
បានលើកឡើងពីចំណងស្នេហារវាងព្រះសង្ឃនិងនារីម្នាក់ដែលកំពុងចូលម្លប់
គឺទុំ និងទាវ។
សេចក្ដីស្នេហារបស់ពួកគេត្រូវឆ្លងកាត់នូវឧបសគ្គយ៉ាងច្រើន
នៅពេលយាយម្ដាយទាវដឹងរឿងរ៉ាវអស់ហើយ
គាត់ខឹងនឹងទុំខ្លាំងណាស់
ដោយសារគាត់មានកូនស្រីតែម្នាក់
ដែលបម្រុងនឹងរៀបការនិងម៉ឺនងួន
ដែលជាកូនប្រុសរបស់អរជួនទៀតផង។
មិនយូរប៉ុន្មាន
ព្រះរាជាក៏បានជ្រើសរើសនាងទាវធ្វើជាស្នំឯក
រីឯទុំក្លាយជាម៉ឺនឯក
នៅពេលអ្នកទាំងពីរជួបមុខគ្នានៅចំពោះព្រះភក្ត្ររបស់រាជា
ពួកគេក៏ហ៊ានសារភាពស្នេហ៍ចំពោះគ្នានឹងគ្នា
រហូតដល់ព្រះរាជាប្រទានមង្គលការតាមសំណូមពរ។
ជាងនេះទៅទៀត
ក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍
ព្រះរាមត្រូវចំណាយអាយុកងទ័ពអស់ជាច្រើន
និងពេលវេលាយ៉ាងយូរ
ដើម្បីច្បាំងដណ្ដើមយកនាងសីតាវិញពីក្រុងរាពណ៍នៅនគរលង្កា។
ចំណែកឯនៅក្នុងរឿងព្រះអាទិត្យថ្មីរះលើផែនដី
ដែលជាស្នាដៃនិពន្ធរបស់លោក
សួន សុរិន្ទ វិញ តួអង្គសម
ជាជនក្រីក្រតោកយ៉ាក
តស៊ូក្នុងឆាកជីវិត
សុខចិត្តធាក់ស៊ីក្លូ
មិនព្រមលក់ឧត្ដមគតិខ្លួនឡើយ
ក្នុងឆាកជីវិតរបស់សមតែងតែជួបរឿងអយុត្តិធម៌
និងការមើលងាយជានិច្ច
ហើយត្រូវបាត់បង់ប្រពន្ធកូន
ព្រមទាំងរស់នៅក្នុងពិភពលោកនេះតែម្នាក់ឯងឯកា។
ទីបំផុត ភាពស្មោះត្រង់របស់សម
ក៏បាននាំសមឆ្លងពីរណ្ដៅដ៏ងងឹតនេះ
ហើយបានក្លាយជាប្រជាជនដ៏ល្អនិងជាកសិករដ៏គំរូប្រចាំសហគមន៍ទៀតផង។
យោងតាមការបកស្រាយខាងលើនេះ
គេសង្កេតឃើញថា
គ្រប់កិច្ចការទាំងឡាយមិនថាតូចក្ដីធំក្ដី
គឺសុទ្ធតែទាមទារចាំបាច់នូវការប្រឹងប្រែងយ៉ាងប្ដូរផ្ដាច់
មិនមែនធ្វើលេងសើចឲ្យតែរួចពីដៃឡើយ។
ឧបសគ្គទាំងឡាយអាចនឹងរលាយទៅបានដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃការតស៊ូក៏ក្លៀវក្លាមិនចុះចាញ់
ប្រៀបដូចជារាជសីហ៍ដែលពោរពេញទៅដោយអំណាច
ហើយមិនចុះចាញ់នឹងការស្វែងរកចំណីនោះឯង។
តួយ៉ាង នៅក្នុងសង្គមជាក់ស្ដែងក្ដី
ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រក្ដី
ឬក្នុងអក្សរសិល្ប៍ក្ដី
សុទ្ធតែលាតត្រដាងឬបង្ហាញឲ្យជាក់លាក់ថា
គ្មានជោគជ័យឯណា
ដែលមិនឆ្លងកាត់ឧបសគ្គសោះឡើយ។
ក្រោយពីធ្វើការពន្យល់យ៉ាងក្បោះក្បាយដូចខាងលើ
សបញ្ជាក់ថា
សុភាសិតនេះពិតជាមានតម្លៃអប់រំយ៉ាងជ្រាលជ្រៅមិនអាចកាត់ថ្លៃបានដែលបណ្ដុះឲ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាក្លាហានហ៊ានក្រោកតស៊ូនឹងព្រហ្មលិខិត។
ក្នុងនាមជាយុវជន
គួរលះបង់ពេលវេលានិងកម្លាំងកាយដើម្បីក្រេបយកចំណេះវិជ្ជា
និងកសាងខ្លួនឲ្យសមជាកូនល្អ
សិស្សល្អ ប្រជាពលរដ្ឋល្អ
មេគ្រួសារល្អ
និងមេដឹកនាំដ៏ល្អនាពេលអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខ។
No comments:
Post a Comment